MARC21
MARC21 is een internationale standaard die wordt gebruikt om bibliografische gegevens op een gestructureerde en machineleesbare manier vast te leggen. De afkorting staat voor Machine-Readable Cataloging, en het cijfer 21 verwijst naar de 21e eeuw, waarin deze standaard is aangepast aan moderne catalogiseersystemen. MARC21 vormt de technische basis van veel bibliotheekcatalogi over de hele wereld en maakt het mogelijk dat bibliotheken gegevens op uniforme wijze kunnen invoeren, beheren en uitwisselen.
Het systeem werkt met genummerde velden en subvelden waarin alle relevante informatie over een publicatie wordt opgenomen. Denk daarbij aan gegevens zoals de naam van de auteur, de titel van het werk, de uitgever, de verschijningsdatum en het soort materiaal. Elk veld heeft een vaste betekenis en structuur, wat consistentie garandeert. Computers kunnen deze velden herkennen, verwerken en delen, wat essentieel is voor grootschalige netwerken van bibliotheken zoals WorldCat of nationale bibliotheeksystemen.
MARC21 is oorspronkelijk ontwikkeld door de Library of Congress in de Verenigde Staten en is sindsdien wereldwijd in gebruik genomen. Ook in Nederland en Vlaanderen wordt de standaard toegepast, met name binnen universiteitsbibliotheken, nationale bibliotheken en erfgoedinstellingen die toegang willen bieden tot gestandaardiseerde, herbruikbare metadata. In kleinere instellingen wordt soms gekozen voor eenvoudigere standaarden zoals Dublin Core, maar MARC blijft toonaangevend waar complexiteit en precisie vereist zijn.
Er is al enige tijd discussie binnen de bibliotheek- en erfgoedsector over de houdbaarheid van MARC21 in het digitale tijdperk. De structuur is zeer gedetailleerd, maar daardoor ook complex en technisch verouderd. Daarom wordt er gewerkt aan een opvolger: BIBFRAME. Deze nieuwe standaard is gebaseerd op linked data en maakt het makkelijker om bibliografische gegevens te verbinden met andere bronnen op het web. Toch blijft MARC21 voorlopig een sleutelstandaard in bibliotheeksystemen wereldwijd.
