SPECTRUM
SPECTRUM is de internationale standaard voor professioneel collectiebeheer in musea en erfgoedinstellingen. Het beschrijft wat je als instelling moet doen om je collectie verantwoord te beheren, en op welke manier je dat het beste kunt vastleggen in je collectiebeheersysteem.
De standaard is ontwikkeld door het Britse Collections Trust en wordt wereldwijd gebruikt – ook in Nederland en Vlaanderen.
Wat is SPECTRUM precies?
SPECTRUM is geen software of database, maar een processtandaard. Het bestaat uit:
- 21 kernprocedures voor collectiebeheer
- Richtlijnen over wat je minimaal moet registreren
- Documentatie-eisen voor betrouwbaarheid, overdraagbaarheid en consistentie
- Elke procedure beschrijft:
- Wat moet er gebeuren? (bijvoorbeeld bij een schenking, bruikleen, beschadiging)
- Welke gegevens moeten worden vastgelegd?
- Wie is verantwoordelijk?
- Welke stappen horen bij het proces?
Enkele voorbeelden van SPECTRUM-procedures:
- Objectregistratie – het vastleggen van een nieuw object in de collectie
- Verwerving – bij aankoop, schenking of overdracht
- Bewegingsbeheer – transporten of verplaatsingen binnen het depot
- Tentoonstellingsbeheer – voorbereiding en administratie van objecten in exposities
- Condition checking – inspectie van de fysieke staat van objecten
- Incidentbeheer – wat te doen bij schade, diefstal of vermissing
Wat is het doel van SPECTRUM?
- Professionalisering van collectiebeheer
- Transparantie en herleidbaarheid van handelingen
- Bescherming van collecties op lange termijn
- Interoperabiliteit tussen musea en systemen
- Juridische en ethische zorgvuldigheid bij bruiklenen, verwerving en restitutie
Wat heeft SPECTRUM te maken met software?
Veel collectiebeheersystemen zijn "SPECTRUM-compliant", wat betekent dat ze de standaardprocedures ondersteunen, en ze de vereiste gegevensvelden bieden om conform SPECTRUM te werken. Bijvoorbeeld: Axiell Collections, TMS, EMu en CollectiveAccess ondersteunen (gedeeltelijk of volledig) de SPECTRUM-standaard.
SPECTRUM in Nederland en Vlaanderen
In Nederland wordt SPECTRUM actief ondersteund door het Netwerk Digitaal Erfgoed (NDE) en onder andere gebruikt bij collecties van het Rijksmuseum, Stadsarchief Amsterdam en talloze andere instellingen.
In Vlaanderen is de standaard eveneens bekend, maar wordt soms gecombineerd met eigen richtlijnen.
